เริ่มจางหายไปและผู้ที่ดูแลอัสซูร์ เว็บบาคาร่า เริ่มยืนยันความเป็นอิสระของเมือง นักวิชาการยุคปัจจุบันมักเรียกช่วงเวลาแห่งความเป็นอิสระของอัสซีเรียที่เพิ่งค้นพบใหม่นี้ว่ายุคอัสซีเรียตอนกลาง ในตอนต้นของช่วงเวลานี้ Assur-uballit I (ซึ่งครองราชย์ตั้งแต่ประมาณ 1363 ปีก่อนคริสตกาลถึง 1328 ปีก่อนคริสตกาล) เข้ามามีอํานาจที่ Assur และเรียกร้องเอกราชจาก Mitanni สเตฟานจาค็อบนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยไฮเดลเบิร์กในเยอรมนีเขียนไว้ในบทความที่ตีพิมพ์ใน “A Companion to Assyria” ด้วย ในจดหมายถึงฟาโรห์
แห่งยิปต์ Assur-uballit I (เรียกกอย่างว่า Ashur-uballit I) เรียกตัวเองว่า “พี่ชาย” ของฟาโรห์ที่อ้างว่า “
สถานะเท่าเทียมกันกับเขา” ยาโคบเขียน Assur-uballit ฉันยังพยายามใช้การพิชิตทางทหารเพื่อขยายอาณาเขตที่เขาควบคุม ผู้สืบทอดของเขาขยายอาณาเขตอัสซีเรียให้กว้างขึ้นก Adad-nirari I (ซึ่งครองราชย์ตั้งแต่ประมาณ 1305 ปีก่อนคริสตกาลถึง 1274 ปีก่อนคริสตกาล) ได้พิชิต Mitanni โดยเข้ายึดครองอาณาจักรที่ปกครองอัสซีเรียเมื่อหนึ่งศตวรรษก่อน ในตําราโบราณ Adad-nirari I อ้างว่าเขา “หว่านเกลือ” เมืองหลวง Mittani ของ Taidu และกําหนดภาระแรงงานให้กับผู้รอดชีวิตของเมือง เขาสร้างพระราชวังเหนือไทดูโดยบอกว่าเขาสร้างมันขึ้นมา “จากบนลงล่าง” และฝากสตีล (จารึกที่แกะสลักบนหิน) เพื่อทําเครื่องหมายการควบคุมเมืองของเขา (แปลโดยอัลเบิร์ต เคิร์ก เกรย์สัน) Adad-nirari ฉันยังเรียกตัวเองว่า “ราชาแห่งจักรวาล” ซึ่งเป็นชื่อที่กษัตริย์อัสซีเรียในอนาคตจะใช้เช่นกัน
ศิลปะอัสซีเรียบนผนังของกษัตริย์อาชูร์นาซีร์ปาลที่ 2 Ashur-nasir-pal II เป็นกษัตริย์แห่งอัสซีเรียตั้งแต่ 883 ปีก่อนคริสตกาลถึง 859 ปีก่อนคริสตกาล Ashurnasirpal II สืบทอดต่อจากบิดาของเขา Tukulti-Ninurta II ในปี 883 ก่อนคริสตกาล (เครดิตภาพ: Lefteris_ผ่าน Getty Images)
บันทึกโบราณกล่าวว่าผู้สืบทอดของ Adad-nirari I ยังคงขยายอัสซีเรียต่อไป ชาวอัสซีเรียพิชิตบาบิโลนในรัชสมัยของ Tukulti-Ninurta I (1243 ปีก่อนคริสตกาลถึง 1207 ปีก่อนคริสตกาล) และไปถึงชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนในรัชสมัยของ Tiglath-Pileser I (1114 ปีก่อนคริสตกาลถึง 1076 ปีก่อนคริสตกาล) Tiglath-Pileser ทําเครื่องหมายความสําเร็จด้วยการนําไม้ซีดาร์กลับมาสร้างโครงการตําราโบราณกล่าวว่า ความกล้าหาญในการต่อสู้และทักษะของกษัตริย์อัสซีเรียยังคงถูกเน้นในจารึกโบราณ Tiglath-Pileser ฉันโอ้อวดในจารึกหนึ่งว่า “ฉันพิชิตดินแดน 42 แห่งและผู้ปกครองของพวกเขาโดยสิ้น
เชิง” จากทั่วตะวันออกกลาง โดยเสริมว่าเขาเป็น “คนกล้าหาญ” ที่มี “ธนูที่ไม่มีใครเทียบได้” ซึ่งเป็นนักล่าที่ดีที่ “ฉันฆ่าสิงโต 120 ตัวด้วยการเดินเท้า 120 ตัวด้วยการโจมตีอย่างดุเดือดของฉัน” (แปลโดยอัลเบิร์ต เคิร์ก เกรย์สัน)
อย่างไรก็ตามจารึกจากเวลาของ Tiglath-Pileser และผู้สืบทอดของเขาชี้ให้เห็นถึงปัญหาที่อัสซีเรียกํา
ลังประสบอยู่ เมืองและอารยธรรมทั่วตะวันออกกลางกําลังล่มสลายเนื่องจากกลุ่มคนจากทะเลเจียนซึ่งบางครั้งเรียกว่า “คนทะเล” มาถึงภูมิภาคนี้แทนที่ประชากรในท้องถิ่นและยุบเครือข่ายการค้า บันทึกของชาวอัสซีเรียระบุว่า Tiglath-Pileser และผู้สืบทอดของเขามักต่อสู้กับชาวอารามีนซึ่งเป็นกลุ่มคนพลัดถิ่นหรือติดอยู่ในความโกลาหล ในสองศตวรรษหลังจากการพิชิตของ Tiglath-Pileser ดินแดนของอัสซีเรียหดตัว ลง แต่อาณาจักรยังคงควบคุม Assur และพื้นที่ใกล้เคียง อัสซีเรียไม่ได้ขยายตัวกเลยจนกระทั่งศตวรรษที่ 10 ก่อนคริสต์ศักราช
ยุคนีโออัสซีเรียช่วงเวลาตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 10 ก่อนคริสต์ศักราชเมื่อชาวอัสซีเรียเริ่มขยายตัวกครั้งไปจนถึงการทําลายล้างจักรวรรดิอัสซีเรียประมาณ 600 ปีก่อนคริสตกาลมักถูกเรียกว่ายุคนีโออัสซีเรีย ในช่วงเวลานี้ดินแดนที่ Assyria ควบคุมถึงขนาดทางภูมิศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
ในช่วงเริ่มต้นของช่วงเวลานี้อัสซีเรียได้สูญเสียดินแดนจํานวนมาก “ทีละขั้นตอน, อย่างไรก็ตาม, จํานวนของกษัตริย์อัสซีเรียกล้าแสดงออกและโหดมในช่วงปลายศตวรรษที่สิบและเก้าจัดการเพื่อพิชิตดินแดนที่หายไปและสถาปนาอํานาจอัสซีเรีย … ,” Eckart Frahm, ศาสตราจารย์ Assyriology ที่มหาวิทยาลัยเยล, เขียนในบทความที่ตีพิมพ์ใน “สหายกับอัสซีเรีย”.
ภายใต้ Ashurnasirpal II (ครองราชย์ 883 ปีก่อนคริสตกาลถึง 859 ปีก่อนคริสตกาล) ชาวอัสซีเรียได้ยึดครองดินแดนส่วนใหญ่ที่พวกเขาเคยควบคุมไว้กครั้งและไปถึงชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนกครั้ง Ashurnasirpal II ยังสร้างพระราชวังใหม่ที่เมือง Nimrud (หรือที่เรียกว่า Kalhu) และใช้เมืองนี้เป็นเมืองหลวงของอัสซีเรีย Frahm เขียน นโยบายของกษัตริย์ที่รักษาตัวเองให้ห่างจากอัสซูร์นี้จะดําเนินต่อไป
โดยกษัตริย์อัสซีเรียในอนาคต ซาร์กอนที่ 2 (ครองราชย์ค.ศ. 721 ถึง 705 ปีก่อนคริสตกาล) ก่อตั้งเมืองใหม่ชื่อ Khorsabad ทําให้เป็นเมืองหลวงของเขา ในขณะที่ Sennacherib (ครองราชย์ 704 ปีก่อน บาคาร่า